Op 14 juni j.l. vond in Tilburg de Dag van de Architectuur plaats, georganiseerd en van inhoud voorzien door CAST, een vijftal Tilburgse architecten, een cultuur-historicus en een stedenbouwkundige van de gemeente Tilburg. De dag werd geopend in het prachtige Marga Klompe-gebouw (arch. Powerhouse) op de campus van de Universiteit, na de inleiding volgde een fietstocht met belangstellenden door Tilburg West, dit jaar was het thema “In Transitie”.
tran·si·tie (de; v; meervoud: transities)
overgang, verandering: de transitie naar een duurzame samenleving (bron Dikke van Dale)
Tilburg West is gerealiseerd vanaf 1960: een moderne stadsuitbreiding met open stedenbouw, veel licht en lucht voor de bewoners, vrij geplaatste woongebouwen en ruime straatprofielen. Veel woningen voor gezinnen, eigentijdse winkelvoorzieningen met de Westermarkt als zwaartepunt, een NS-station, bedrijfslocaties en diverse onderwijsinstellingen met de Universiteit als sluitstuk.
Veel ruimte destijds voor de auto en voor openbaar groen dat inmiddels, 60 jaar oud, volgroeid en waardevol is.
In een aantal opzichten is Tilburg West verouderd en toe aan een forse impuls die de buurten weer geschikt zullen maken voor de toekomst: verduurzaming, vernieuwing en verbetering van woningen, aanpassing van het woningaanbod, optimaliseren van de kwaliteit van de openbare ruimten en ontmoetingsmogelijkheden. Tilburg grijpt deze omstandigheid met 2 handen aan om Tilburg West in een verdergaande transitie te brengen. Rekening houdend met alle kwaliteiten en aanleidingen die er in de Reit en het Zand zijn wordt nu nadrukkelijk aansluiting en verbinding gezocht met het aangrenzend landschap (Warande) door de introductie van groene zones en een Esplanade van Universiteit tot en met het Spoorpark. Deze voorgenomen transitie is door de gemeente Tilburg beschreven en verbeeld in het Omgevingsprogramma dat inmiddels ter inzage heeft gelegen. Dit Omgevingsprogramma gaat nader uitgewerkt worden in een Omgevingsplan.
Aanwezige onderwijsstellingen geven aanleiding om nieuwe specifieke woonvormen te realiseren (studenten), inclusief bedrijfsruimten voor een professioneel vervolg na de studie. Daarnaast kunnen een aantal nieuwe woongebouwen een substantiële invulling (ca. 7500 woningen) geven aan de verdichtingsopgave die Tilburg zich gesteld heeft. Naast woningen zullen uiteraard ook andere functies geïntroduceerd worden die voor alle bewoners een verrijking kunnen betekenen, o.a: Ontmoeten, sportfaciliteiten, onderwijsvormen, specifieke woonvormen, zorg/gezondheid, cultuurvoorzieningen, recreatie, horeca, veilige langzaam verkeersroutes. De Westermarkt vindt in de woningtoename een basis voor herontwikkeling
Uiteraard hebben deze ontwikkelingen eigentijdse en toekomstgerichte randvoorwaarden m.b.t. duurzaamheid, energie, biodiversiteit, waterbeheer, nadruk op openbaar vervoer. Het nieuwe NS-station wordt een knooppunt voor openbaar vervoer, in combinatie met woningen en andere functies die hier intensief gebruik van maken. (bijv winkels, werken, horeca,)
Tilburg en transitie, een vanzelfsprekende twee-eenheid?
Eerder waren de vrijgekomen textielcomplexen een uitgelezen kans om binnen de Ringbanen het stedelijk centrumkarakter uit te bouwen Vervolgens bleek de buiten gebruik geraakte Piushaven een prachtige aanleiding om oostwaarts het centrum te verruimen. Tilburg ziet nu opnieuw een kans om via transitie het centrumkarakter van de stad uit te breiden, deze keer westwaarts, onder de Ringbaan West door. De noodzakelijke reconstructie van de huidige fysieke scheiding (het viaduct over het spoor) is een welkome katalysator voor deze transitie.
